Inżynierowie starożytności

   Około 3500 roku p.n.e. na terenach zachodniej Azji (dzisiejszy Irak) wynaleziono pełne koło, które posłużyło do zbudowania pojazdu przewożącego towary.

   Od starożytności po współczesność jednym z czynników intensywnie wpływających na rozwój techniki były wojny i zbrojenie armii. Do zastosowania w dawnych wozach bojowych pełne koła były zbyt ciężkie, dlatego około 1000 roku p.n.e. na terenie Grecji w wozach bojowych zastosowano koło szprychowe (6 lub 8 szprych wykonanych z brązu). Dla zmniejszenia tarcia pomiędzy kołem a osią wprowadzono skórzane poduszki.

Starożytny wóz bojowy z kołami szprychowymi

   Działania wojenne spowodowały, że zaczęto budować różnego typu konstrukcje - machiny wojenne (maszyny oblężnicze, katapulty, wyrzutnie). Na przykład kamienny pocisk o masie 40 kg był miotany z katapulty na odległość 450 m.

   Największe zasługi w konstruowaniu machin wojennych miał grecki matematyk Archimedes (żyjący ok. 287-212 roku p.n.e.). Archimedes stworzył również teoretyczne podstawy działania dźwigni. Napisał pierwszą na świecie książkę techniczną "Elementy mechaniki". Opisane w tym traktacie zagadnienia autor tłumaczył, odwołując się do zasady działania dźwigni.

Archimedes

   Około 50 roku n.e. powstał pierwszy na świecie podręcznik techniczny "Mechanika", napisany przez najwybitniejszego inżyniera starożytności, greckiego matematyka Herona z Aleksandrii (żył ok. 10-70 roku n.e.). W podręczniku zawarł on m.in. teorię pięciu maszyn prostych: dźwigni, klina, śruby, kołowrotu, krążka (bloku). Podniósł mechanikę na wyższy poziom, ponieważ jako pierwszy na świecie wprowadził obliczenia wytrzymałościowe konstrukcji rożnych narzędzi i urządzeń (sprawnych i niezawodnych). wykorzystał to m.in. w projektowaniu różnego rodzaju machin wojennych; przeprowadzał również eksperymenty z parą wodną jako źródłem napędu.

   Filon z Bizancjum - grecki uczony, działał w II w. p.n.e.; był związany ze słynnym w starożytności ośrodkiem naukowym Musejon w Aleksandrii, ok 210 roku p.n.e. opisał m.in. koła poruszane energią wodną.

   Na początku nie interesowano się wykorzystaniem w praktyce energii wodnej, ponieważ urządzenia były napędzane siłą mięśni ludzi (istniała ogromna liczba niewolników) i zwierząt. Około 400 roku zaczęto szerzej wykorzystywać energię wodną, np. do napędu młynów wodnych i tartaków. Od tego czasu przez kilkaset lat mechanizmy, tzn. koła wodne, koła zębate czy wały napędowe, uległy niewielkim zmianom. 

Młyn wodny